نرم افزار ارزیابی ارگونومی به روش REBA

نرم افزار تحت اکسل ارزیابی ارگونومی به روش REBA

این نرم افزار که در محیط اکسل تهیه شده است با انتخاب گزینه های مختلف تمام محاسبات را به آسان ترین روش انجام داده و نتیجه کلی را به نمایش می گذارد.

شما کافی است با توجه به وضعیت پوسچر، حالات مختلف را فقط با گذاشتن چک مارک در فرم انجام داده و با کلیک بر روی دکمه محاسبه امتیاز، نتیجه نهایی را دیده و در گزارش های مربوطه استفاده نمایید.

روش REBA در سال 2000 توس هیگنت و مک اتامنی ارائه گردید. این روش نتیجه همکاری بین تیم ارگونومیست ها, فیزیوتراپیست ها, کاردمان ها و پرستاران بوده و جهت ارزیابی انواع پوسچرهای کاری غیرقابل پیش بینی موجود در وظایف مراقبت های بهداشتی و سایر صنایع خدماتی توسعه یافت. روش REBA یک روش ارزیابی کلی بدن بوده و به فرد اجازه می دهد که یک تجزیه و تحلیل توام از اندام فوقانی (بازو, ساعد و مچ), تنه, گردن و پاها را انجام دهد. همچنین در این روش عوامل دیگری مانند نیرو یا بار جابجا شده, نوع گرفتن بار (چنگش) و فعالیت عضلانی نیز در ارزیابی در نظر گرفته شده است. در این روش, ارزیابی پوسچرهای استاتیک و دینامیک فراهم شده است.

کاربرد در مشاغل و محیط های کاری:

ارزیابی ارگونومی به روش REBA

این روش به طور خاص جهت ارزیابی خطرات MSD و پوسچرهای کاری موجود در محیطهای بهداشت و درمان و سایر صنایع خدماتی مفید می باشد. با این حال می توان این روش را در شرایط ذیل بکار برد:

• وظایف شغلی که در انجام آن ها, کل بدن مورد استفاده قرار گیرد.
• پوسچر استاتیک, دینامیک, دارای تغییر سریع و یا ناپایدار باشد.
• وظایف ایستاده و یا ترکیبی از ایستاده نشسته (روش REBA جهت ارزیابی وظایفی که نشسته بوده و استرس وارده تنها روی اندام فوانی وارد می شود کاربرد ندارد. REBA جهت ارزیابی وظایف صرفا نشسته طراحی نشده است).
• وظایفی که نواحی بدنی متعدد را درگیر نماید.
• وظایفی که جابجایی بار در آن ها اغلب و یا به ندرت انجام شود.
• نمونه هایی از کاربرد این روش عبارتند از: ارزیابی وظایفی همچون بلند کردن و حمل بیمار, پرستاری, دندانپزشکی, اپراتوری تلفن, خانه داری, دامپزشکی, انبار خوار و بار و …

نقاط قوت:

• کاربرد آسان
• کاربرد در زمینه های مختلف

محدودیت ها:

ارزیابی ارگونومی به روش REBA

• روش REBA جهت ارزیابی وظایفی که عمدتا حمل دستی بار هستند, توصیه نمی شوند (وظایفی که فرد بیشتر ساعات شیفت کاری مشغول به حمل دستی بار باشد.)
• با توجه به اینکه در این روش نیروها و فعالیت در نظر گرفته شده است, اما روشREBA در درجه اول بر روی پوسچرهای کاری متمرکز شده است.
• در این روش مدت زمان فعالیت ها, دوره ریکاوری و ارتعاش در نظر گرفته نشده است.
• روش REBA به فرد اجازه می دهد که یک ارزیابی جداگانه از سمت راست و چپ بدن انجام دهد, این روش امتیاز چپ و راست بدن را به صورت یک امتیاز کلی خطر به ما نشان نمی دهد.
• این روش تنها به یک نقطه از زمان یا بدترین پوسچر بدنی در یک وظیفه توجه می کند.
• فرد مشاهده گر باید با استفاده از قضاوت خود, پوسچرهای کاری مورد نظر را انتخاب نماید.
• مانند اکثر روش های ارزیابی خطر, سطح خطر کلی ارایه شده اما آسیب به اپراتورها را نمی تواند پیش بینی کند. همچنین عوامل خطر فردی مانند جنس, سن و تاریخچه پزشکی را در نظر نمی گیرد.

عوامل خطر اختلالات اسکلتی-عضلانی مد نظر:

ارزیابی ارگونومی به روش REBA

• پوسچر بدنی, بار/نیرو, تکرار, نوع چنگش, مدت زمان و سطح فعالیت

بخش های بدنی مورد نظر جهت ارزیابی:

• تنه, گردن, پاها, بازو, ساعد و مچ دست

روایی و پایایی:

• اعتبار درون مشاهده گر = نامشخص, اعتبار بین مشاهده گر = پایین تا متوسط
• روایی = متوسط (مقایسه با OWAS )
• سایر اطلاعات روش:

روش نمیه کمی, زمان لازم جهت تکمیل انالیز کمتر از 2 ساعت, زمان لازم جهت آموزش روش 4-8 ساعت, نیاز به تجهیزات خاصی ندارد. روش های مرتبط OWAS, RULA, QEC

روش کار:

ارزیابی ارگونومی به روش REBA

قبل از شروع کار با روش REBA نیاز است که مدت زمان مشاهده تعیین گردد (چرخه کاری تعیین شود). در صورتی که مدت زمان یک وظیفه برای ارزیابی طولانی باشد, جهت ارزیابی جزئی تر نیاز است که عملیات های ابتدایی تجزیه شوند (تبدیل وظیفه به زیر وظایف).

1- مشاهده وظیفه: در روش REBA مانند روش RULA باید وظیفه را مشاهده کرده تا یک ارزیابی کلی از محیط کار شامل تاثیر چیدمان کار و محیط, استفاده از تجهیزات و رفتار کارگران در ارتبا با ریسک پذیری را تنظیم نمود. ثبت اطلاعات با گرفتن عکس و فلم انجام شده و جهت کنترل خطا, چندین مشاهده توصیه می گردد.

2- انتخاب پوسچر برای ارزیابی: در روش REBA فرد مشاهده گر باید تصمم گیری نماید که کدام یک از پوسچرها یا بخش های چرخه کاری نیاز به ارزیابی دارند. برای انجام این کار مهم است که مشاهده گر به پوسچرهای کاری در طول یک چرخه کاری توجه نماید و حالت ایده آل این است که , وظیفه شغلی چندین بار مورد مشاهده قرار گیرد.

نکات مورد توجه در انتخاب پوسچرهای کاری در روش REBA:

ارزیابی ارگونومی به روش REBA

• پوسچرهایی که بیشترین میزان تکرار را دارند.
• پوسچرهایی که مدت زمان بیشتری ثابت نگه داشته می شوند (پوسچرهای استاتیک)
• پوسچرهای کاری که نیاز به بیشترین فعالیت ماهیچه ای یا بیشترین سطح اعمال نیرو دارند.
• پوسچرهایی که علت ایجاد ناراحتی در آن ها شناخته شده است.
• پوسچرهایی که بسیار نامناسب, شدید و ناپایدار هستند, بخصوص اگر نیرو هم اعمال شود.
• پوسچرهایی که به احتمال زیاد به وسیله مداخلات, اقدامات کنترلی و سایر تغییرات بهبود خواهند یافت.

3- امتیاز دهی به پوسچرها: در این مرحله پوسچر هایی که انتخاب شده اند طبق جداول مربوطه که در ادامه ذکر می گردد امتیاز داده می شوند. برای امتیاز دهی, نواحی بدن به دو دسته تقسیم شده است:

گروه A: تنه, گردن و پاها (امتیاز وزن بار/نیرو از جدول 6-3 به این گروه اضافه می شود).

گروه B: بازوها, ساعد و مچ دست: گروه B برای سمت راست و چپ بدن جداگانه محاسبه می گردد. امتیاز جفت شدن دست با بار از جدول 6-5 به این گروه اضافه می شود.

4- پردازش امتیازات و بدست آوردن امتیاز نهایی REBA:

مراحل بدست آمدن امتیازهای A,B,C و امتیاز نهایی REBA در شکل 6-1 ارائه شده است.

ارزیابی ارگونومی به روش REBA

محاسبه امتیاز نهایی در روش REBA

شکل6-1: مراحل امتیازدهی و محاسبه امتیاز نهایی در روش REBA

5- تعیین سطح خطر و اولویت اقدام اصلاحی:

جدول 6-1 تعیین سطح خطر و اولویت اقدام های اصطلاحی در روش REBA

مراحل امتیازدهی در روش REBA:

ارزیابی ارگونومی به روش REBA

باتوجه به شکل 6-1 مراحل محاسبه امتیاز REBA به ترتیب عبارتست از:

• محاسبه امتیاز گروه A (شامل تنه, گردن و پاها)
• محاسبه امتیاز گروه B (شامل بازوها, ساعد و مچ دست)
• ترکیب امتیاز گروه A و B (محاسبه امتیاز C), امتیاز اعمال نیرو از جدول 7-6 نیز به امتیاز C اضافه می شود.
• محاسبه امتیاز نهایی REBA